به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، کرسی علمی ترویجی با موضوع «وظایف مادر در تربیت عاطفی فرزند از دیدگاه آیات و روایات»، با حضور راضیه کریمی طلبه سطح چهار مؤسسه آموزش عالی فاطمة الزهرا اصفهان به عنوان ارائه کننده کرسی، محسن خوشفر استادیار گروه علوم حدیث دانشگاه جامعة المصطفی العالمیه، حجت الاسلام محمد حسین صاعد رازی استادیار گروه قرآن و علوم انسانی مجتمع عالی قرآن و حدیث جامعةالمصطفی العالمیه به عنوان ناقدان کرسی و حجت الاسلام علی فرهمندیان عضو گروه علوم حدیث جامعة المصطفی العالمی، به عنوان مدیر علمی کرسی و با مشارکت مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث و موسسه آموزش عالی فاطمة الزهرا سلام الله علیها اصفهان برگزار شد.

کریمی به عنوان ارائه کننده بحث، مبحث خود را به عنوان "وظایف مادر در تربیت عاطفی فرزند از دیدگاه آیات و روایات" مطرح نمود و بیان داشت: عواطف، تأثرات درونی هستند که در انسان بر اثر تأثیر محیط و مشاهده ‌های روزمره پدید می آیند؛ عواطف از آن جهت که بر اثر احساسات، پدیدار و مبدأ کارها و اعمال انسان محسوب می ‌شوند و همچنین احساسات انسان به واسطه عواطف تعدیل می ‌شوند؛ یکی از مهم ترین ابعاد انسان است. تربیت و تعدیل عواطف، نقش بسیار مهم در سلامت روحی شخص و جامعه دارد.

وی ادامه داد: ارتباط تنگاتنگ ساحت عاطفی با ابعاد دیگر شخصیت و با توجه به اینکه در جهان کنونی، زندگی عاطفی بشر در اثر تزلزل نظام‌های ارزشی و انحلال مبانی فطری، مورد تهدید قرار گرفته است؛ پرورش بعد عاطفی را ضروری می‌سازد. قرآن بهترین نسخه برای به دست آوردن این مطلوب و با تعابیر متفاوتی حاوی تربیت عواطف و پاسخگوی تمام نیازها و ابعاد وجودی انسان، از جمله تربیت عواطف است.

کریمی افزود: موفقیت مادر در تربیت فرزندانی شایسته و همسو با معیارهای دینی، به چگونگی برقراری رابطة او با فرزندش وابسته است؛ در زمینه فردی تربیت عاطفی صحیح، در کودکی و نوجوانی اعتماد به نفس، شادی و رضایت از زندگی را برای فرزندان به ارمغان می آورد و بی شک، سلامت فیزیکی و روانی افراد در بزرگسالی نیز ریشه در حمایتهای مادر در اوایل کودکی دارد؛ در زمینه اجتماعی از عمده‌ترین مشکلات جامعۀ بشری، بی‌عدالتی اجتماعی، جنگ و خونریزی، انحطاط اخلاقی و فساد اقتصادی است برای رسیدن به اهداف والای الهی، عواطف انسانی باید مورد پرورش قرار گیرد و زمینۀ اعتلای عواطف فردی و رشد تربیت عاطفی در اجتماع فراهم شود.

وی ادامه داد: برخی از نتایج تربیتی عواطف عبارتند از: ایجاد و تقویت محبت خدا، حس شکرگزاری، تقویت قوه تفکر، پیروی نکردن از هوای نفس، تعادل اندوه ونفرت، شادی، ترس در امور شخصی و برخی از عناوین تربیت عاطفی استخراج شده در امور اجتماعی، تحریک و ایجاد محبت پیامبر در دل فرزند و تبعت از ایشان، تحریک حس نوع دوستی، محبت به دیگران، کنترل خشم و غضب به دیگران، آزادمنشی، دلسوزی، یتیم نوازی، تقویت روحیه سخاوت می باشد.

حجت الاسلام صاعدرازی در ادامه به عنوان استاد منتقد گفت: لازم است در مباحث تربیتی زاویه نگاه ما به موضوع از دید علوم مرتبط با همان علم باشد. در بحث تربیت، تربیت عاطفی به‌ عنوان یک ساحت در عرض ساحت تربیت اجتماعی باید مطرح بشود. تربیت عاطفی دارای اصول، اهداف، روش‌ها، عوامل و موانعی است. پس وظایف مادر در تربیت عاطفی یا از باب این‌ که عوامل تربیت است مطرح ‌می شود یا به‌ عنوان مربی. اگر به‌عنوان مربی صحبت می‌کنید پس باید روش‌های تربیت در ساحت عاطفی برای مادر به ‌مثابه مربی تبیین کنید نه به‌ عنوان وظیفه؛ بلکه ما روش‌های تربیت را در ادبیات تعلیم و تربیت اسلامی داریم.

وی ادامه داد: شما باید یک چارچوب نظری برای عواطف و ساحت تربیت عاطفی داشته باشید؛ چنان‌که برخی جاها این کار را انجام داده‌اید. نکته دیگر برای ارتقاء مقاله این است که باید اهدافی در نظر گرفته شود و روش‌های تربیتی در این ساحت ناظر به اهداف تبیین شود.

استاد یار گروه قرآن و علوم انسانی مجتمع عالی قرآن و حدیث نکاتی را درباره مفهوم‌شناسی تربیت، خلط روش و هدف و منابع مطرح کرد و گفت: تعریفی که شما از عواطف اتخاذ کردید؛ فقط در مورد محیط و مشاهده‌های روزمره است و به‌نظر می‌رسد که عواطفی که در ارتباط با خدا و خود مطرح می‌شود حداقل در این تعریف مغفول مانده و اگرچه بعداً به آن اشاره‌ شده است. همچنین روش‌های تربیتی مادر در تربیت عاطفی فرزند در ارتباط با خود و خدا است که سرفصل های مرتبط باید اصلاح شوند.

وی ادامه داد: نکته بعدی براساس ادبیات تربیت اسلامی، محبت خدا که در صفحه شش مطرح کردید؛ مشخص نیست هدف است یا روش، یعنی این‌که روش مادر، محبت خداست یا هدف مادر این هست که فرزندش به محبت خدا برسد؛ آخرین مطلب این‌که در منابع از تفاسیر کم استفاده ‌شده؛ بهتر است با چند تفسیر دیگر غنی‌سازی شود و همچنین تقریباً هیچ اثری علمی تخصصی تعلیم و تربیت اسلامی در منابع نیست درحالی‌که مقاله‌ای که عنوان تربیت عاطفی دارد؛ باید از منابع تخصصی تعلیم و تربیت اسلامی و به‌طرز خاص ساحت عاطفی را استفاده کرده باشید .

محسن خوشفر به عنوان استاد ناقد کرسی، از طلاب خواست تا در زمینه مباحث بین رشته ای بین علوم اسلامی، آیات قرآن، تفسیر و احادیث و رشته‌هایی از جمله امور تربیتی و روان‌شناسی تحقیق انجام دهند.

وی در ادامه مباحثی را در زمینه ساختاری و محتوایی مقاله اظهار داشت و گفت: در بحث چکیده که قسمت مهمی در مقالات است؛ از همان جمله اول ما با یک نکته‌ای روبرو هستیم که با یک تزلزل مفهومی در خود چکیده و مباحث آینده وی را نشان می‌دهد.

خانم کریمی هم در پاسخ بیان کرد: عواطف، تأثرات درونی هستند که در انسان بر اثر تأثیر محیط و مشاهده‌های روزمره پدید می‌آید؛ عواطف از آن جهت که براثر احساسات پدیدار و مبدأ کارها و اعمال انسان محسوب می‌شوند و همچنین احساسات انسان به واسطه عواطف تحریک می‌شوند؛ یکی از مهم‌ترین ابعاد انسان است؛ با توجه به این مطلب معلوم نمی شود که عواطف تأثرات درونی هستند یا چنانکه بعداً در بیان مسئله است که عواطف بر اثر تأثری است که از مشاهده‌ی امور خارج و براثر احساسات در انسان‌ها پدید می‌آید؛ وقتی چنین تزلزل مفهومی همان ابتدای بحث در چکیده مشاهده می‌کنیم؛ قاعدتاً باید محقق گرامی این را دقت کنند که بالاخره این دو متفاوت است.

وی در ادامه به بررسی روش، هدف، عنوان های مقاله، و منابع پرداخت و گفت: در تحقیق خلط میان روش و هدف شده است. عناوین تربیتی که به تعبیر خودشان همان وظایف است؛ وحدت رویه ندارد؛ مثلاً ایجاد تقویت محبت خدا در فرزند یک وظیفه است ولی عنوان بعدی حس شکرگزاری مطرح شده است که وظیفه نیست مگر عنوان اصلاح شود و ایجاد حس شکر گزاری جایگزین آن شود. به طور کلی در عناوین آشفتگی وجود دارد و لازم است محقق بدان توجه کند. همچنین در تحقیق به منابع غیر معتبر استناد شده است که باید اصلاح شود.

حجت الاسلام صاعدرازی در پایان اساسی‌ترین اشکال تحقیق عدم بیان ارتباط آیه و روایت با مطالب دانست و گفت: در قسمت های مختلف تحقیق ارتباط آیات قرآن یا احادیث با مطالبی که به دست آورد، بیان نشده است. در واقع این نکته روشی است که حتماً باید در تحقیق بیان شود که چگونه از آیه «وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً» استفاده کرده و گفته شد مادر وظیفه دارد فرزندش را نسبت ‌به پیروی از حق تحریک و تشویق کند؛ پس محقق باید در تحقیق روش استنباط مطالب از آیات و روایات را بیان کنید. همچنین محقق از تفاسیر کم استفاده کرده است از این رو باید با دید استنباطی، اجتهادی، دقیق با یک فهم علمی تفسیری دقیق مطالب تفسیری را در تحقیق بیاورد.